4. Verspreiding in de wereld



4.1. Ontdekking in 1981



AIDS is het eerst herkend in de Verenigde Staten, in 1981. Een bepaald type longontsteking dat normaal alleen voorkomt bij een verzwakte afweer, kwam ineens opvallend vaak voor bij jonge (homoseksuele) mannen, die voor die tijd volkomen gezond waren. Ook werden in deze groep plotseling veel gevallen ontdekt van een bepaald soort huidkanker (Kaposi sarcoom). Deze zeldzame kanker kwam tot dat moment eigenlijk alleen bij oudere mannen voor. Het bleek om een nieuwe ziekte te gaan. De ziekte kreeg de naam AIDS.

Men ontdekte, enkele jaren later, dat het ging om een ernstige stoornis in het afweersysteem van het lichaam, veroorzaakt door een virus. De eerste gevallen van AIDS bleken zich in de Verenigde Staten al in de jaren zeventig te hebben voorgedaan, maar die werden pas later als zodanig herkend.

Over hoe en waar AIDS ooit ontstond, bestaat nog geen duidelijkheid en dat is eigenlijk ook niet van belang. Belangrijk is dat AIDS grote schade kan aanrichten als er geen voorzorgsmaatregelen worden genomen.

4.2. Aids-epidemie



AIDS komt overal ter wereld voor. De schattingen van het aantal HIV-geïnfecteerden liggen rond de 13 miljoen volwassenen en 1 miljoen kinderen. Geschat wordt dat ongeveer 3 miljoen mensen AIDS hebben gekregen.

Er zijn een paar gebieden waar AIDS op grote schaal voorkomt. In grote delen van Afrika en het Caribische gebied bijvoorbeeld. In Afrika komt het evenveel voor bij vrouwen als bij mannen. Maar ook In Zuidoost Azië, met name in India en Thailand is een snelle toename geconstateerd.

In de meeste gebieden wordt het virus vooral via heteroseksuele (man/vrouw) contacten verspreid, maar soms ook door onvoldoende controle op bloeddonoren en bloedproducten.

Voor deze dikwijls arme landen is de Aids-epidemie een ramp, met ook economische gevolgen. Geld voor doeltreffende voorlichting en bestrijding van verdergaande besmetting is er niet in die gebieden. Naar verwachting zal het aantal seropositieven in het jaar 2000 zijn gestegen tot circa 40 miljoen.

4.2.a. Verenigde Staten



De situatie in de Verenigde Staten loopt ongeveer drie jaar voor op die in Europa. AIDS werd het eerste ontdekt bij mannen met homoseksuele contacten en druggebruikers die elkaars spuiten delen. Toch is het duidelijk dat het virus zich ook door seks tussen mannen en vrouwen (heteroseksueel verkeer) verspreidt.

Het totaal aantal HIV-geïnfecteerden stijgt nog steeds. Inmiddels zijn er in de Verenigde Staten al bijna 280 000 mensen met AIDS geteld. Men schat het aantal seropositieven op ongeveer 1,1 miljoen (tussen 900 000 en 1 400 000).

4.2.b. Europa



In Europa is het aantal mensen met AIDS relatief nog klein. In Zuid-Europa zijn er naar verhouding veel druggebruikers die spuiten en daardoor seropositief zijn of AIDS hebben. In Noordwest Europa (waaronder Nederland) zijn voornamelijk mannen met homoseksuele contacten geïnfecteerd, maar ook hier zien we een stijging van het aantal mensen met AIDS die besmet zijn via heteroseksuele contacten.

Uit Oost-Europa zijn tot dusver weinig controleerbare gegevens over HIV-geïnfecteerden bekend, maar het aantal zal daar ongetwijfeld toenemen.

Het totaal aantal mensen met AIDS in Europa bedroeg in 1995 ruim 120.000. Men schat het aantal seropositieven op circa 700 000 (variatie in de schattingen tussen 480 000 en 1 100 000).

4.2.c. Nederland



In 1995 kwamen in Nederland ongeveer 2250 mensen met AIDS voor. Hiervan is circa de helft overleden. Het aantal mensen met AIDS stijgt nog steeds. Alhoewel minder snel dan men in het begin verwachtte. Het aantal seropositieven ligt tussen de 9 500 en 12 500.

De meeste mensen met AIDS zijn geïnfecteerd geraakt door onveilige seksuele contacten tussen mannen. Er is een stijgend aantal mensen dat besmet is geraakt door het delen van besmette spuiten en naalden bij druggebruik. Een kleine groep is in het verleden geïnfecteerd door bet ontvangen van besmet bloed of besmette bloedproducten.

Sinds Juni 1985 wordt al het donorbloed op AIDS-antistoffen onderzocht. Daarom mag men de in ons land gebruikte bloedproducten als veilig beschouwen.

In Nederland neemt het aantal HIV-geïnfecteerden mensen door heteroseksuele contacten toe. Hierdoor neemt het aantal vrouwen toe dat door heteroseksueel contact met HIV geïnfecteerd wordt. Tenslotte zijn er kinderen die seropositief zijn geboren door overdracht van het virus van moeder op kind tijdens de zwangerschap, de bevalling of na de bevalling via borstvoeding.